Soorten hulpmiddelen
Voorbeelden van hulpmiddelen bij het eten of drinken zijn:
|
Aangepast bestek
Aangepast bestek is bestek dat zo is aangepast dat mensen met beperkingen er mee kunnen eten. Het aangepaste bestek bestaat uit inox of een ander metaal, kunststof of combinaties hiervan. De aanpassingen kunnen zijn: een verdikte greep, een aangepaste hoek tussen de greep en bijvoorbeeld het lemmet, een verzwaring van het bestek of net een bestek gemaakt uit lichtgewicht materiaal e.d.
Aangepast bestek kan onderverdeeld worden in:
Aangepast bestek kan onderverdeeld worden in:
1. Aanpasbaar bestek
Bij aanpasbaar bestek bepaalt iemand zelf de hoek van het eetgedeelte door het materiaal te buigen of een scharnier in te stellen. Ook bestaat er bestek waarvan het handvat buigbaar is. TOEPASSING: Doordat het bestek in diverse standen buigbaar is kan het geschikt voor iemand met een beperkte hand- of polsfunctie zijn. Hierdoor is het bestek aanpasbaar aan de arm- handfunctie van de gebruiker. |
2. Anatomisch gevormd bestek
Anatomisch gevormd bestek heeft een handvat dat is gevormd naar de hand en de wijze waarop het bestek wordt vastgehouden/gebruikt. TOEPASSING: Anatomisch gevormd bestek ligt comfortabel in de hand en is goed vast te houden bij gebruik. |
3. Bestek met een manchet
Een manchet is een riem om de hand waaraan het bestek vast zit. De riem kan vervaardigd worden uit klittenband, leer of stof. De riemen zijn verstelbaar zodat zij rond de hand passen. De hand wordt in de manchet geschoven. Zo kan met het eten op het bestek scheppen/prikken. TOEPASSING: Een manchet is geschikt voor mensen die een minimale of geen handfunctie maar nog wel de hand naar de mond kunnen brengen. |
4. Gecoat bestek
Bij gecoat bestek heeft het eetgedeelte van het bestek een zachte beschermlaag. Er zijn bestekseries met een gewoon dun handvat maar er zijn er ook met een verdikt handvat. Er bestaat ook een gecoate lepel waarvan het eetgedeelte in bepaalde vorm/grootte te knippen is. TOEPASSING: De coating beschermt de tanden wanneer er op het bestek gebeten wordt. Hierdoor is dit bestek geschikt voor bijvoorbeeld een kind dat zelfstandig leert eten of een persoon die een bijtreflex (het ongecontroleerd bijten op voorwerpen) heeft. |
5. Gehoekt bestek
Bij gehoekt bestek staat het eetgedeelte gehoekt ten opzichte van het handvat. Het handvat kan allerlei vormen en gewichten hebben. Er zijn rechts- en linkshandige bestekonderdelen verkrijgbaar. Doordat het bestek gehoekt is hoeft de pols minder te draaien tijdens het eten. TOEPASSING: Het bestek is bijvoorbeeld geschikt wanneer iemand minimale of geen polsbewegingen kan maken. |
6. Lichtgewicht bestek
Lichtgewicht bestek is bestek dat lichter van gewicht is dan gewoon bestek. Het bestek kan een gewoon slank handvat hebben, maar er zijn ook lichtgewicht bestekseries met een verdikte handvat. TOEPASSING: Lichtgewicht bestek is geschikt voor een gebruiker met een verminderde pols- en/of handfunctie of die minder kracht heeft in de handen. Door het lichte gewicht heeft is niet veel kracht nodig om het bestek naar de mond te brengen. Lichtgewicht bestek met een verdikt handvat biedt een stevige greep. |
7. Verlengd bestek
Het verlengde bestek heeft een langer handvat of een langer metalen schacht. Er zijn bestekseries waarvan het handvat of het eetgedeelte veranderbaar is in vorm/stand. Hierdoor is het bestek aanpasbaar aan de arm-handfunctie van de gebruiker. TOEPASSING: Indien u uw arm niet ver kunt buigen of moeite heeft met het heffen van de arm kan verlengd bestek een oplossing zijn. Indien het bestek ook hervormbaar is kan het eetgedeelte bijvoorbeeld een hoek maken waardoor u bijvoorbeeld het bestek linkshandig kunt gebruiken. Ook is het vervormbare bestek aanpasbaar aan de arm- handfunctie van de gebruiker. |
8. Verdikt bestek
Het bestek heeft dikkere handvatten dan gewoon bestek. Het is verkrijgbaar in allerlei vormen en gewichten, zoals naar de hand gevormd of gewoon rond en zwaar of lichtgewicht. Er zijn bestekseries waarbij verschillende handvatten uitwisselbaar zijn. TOEPASSING: Geschikt als een gebruiker moeite heeft met het maken van een grijpbeweging en daardoor het bestek moeilijk kan vasthouden. Een verdikt handvat is gemakkelijker vast te houden. Hierdoor is bijvoorbeeld het snijden van vlees of een boterham makkelijker. |
9. Verzwaard bestek
Het bestek is zwaarder dan gewoon bestek door dat er zwaarder en meer materiaal aan gebruikt is. Het gewicht van verzwaard bestek (bijvoorbeeld 1 vork) is ongeveer 170 gram. TOEPASSING: Dit bestek is speciaal ontworpen voor mensen met trillende handen zoals mensen met de ziekte van Parkinson, reuma of spasticiteit. Het bestek is extra zwaar waardoor trillingen en ongewenste bewegingen van de hand worden verminderd. |
10. Eénhandig bestek
Voor éénhandig gebruik zijn er een aantal combinatiebestekken ontworpen: mes-vork, lepel-vork. Om bij het snijden het verschuiven van het voedsel te beletten kan men een kantelmes gebruiken. Naast het aangepaste bestek is ook het gebruik van antislipmateriaal, bordranden e.d. aan te raden. TOEPASSING: Dit bestek is speciaal ontworpen voor mensen die slechts 1 hand of arm kunnen gebruiken, bv. na een CVA. |
Aangepaste bekers
Bekers, of drinkbekers, zijn er in verschillende soorten en maten. De meeste bekers zijn gemaakt van porselein (of onbreekbaar alternatief melamine) of kunststof. Een beker heeft vaak standaard één oor waaraan de beker vastgehouden kan worden. Uit een beker kunnen zowel koude als warme dranken gedronken worden. Bekers zijn in veel verschillende soorten en kleuren verkrijgbaar.
De bekers zijn vaak te verkrijgen in een combinatie van aanpassingen zoals tuitbeker met handvatten, een dubbelwandig beker met tuit, een beker met maataanduiding en twee oren, enzovoorts.
De bekers zijn vaak te verkrijgen in een combinatie van aanpassingen zoals tuitbeker met handvatten, een dubbelwandig beker met tuit, een beker met maataanduiding en twee oren, enzovoorts.
1. Oor of handvat?
Een beker met een ‘oor’ heeft een ronde, oor-vormige greep, de greep zit zowel onder als boven aan de beker vast. De meeste bekers zijn voorzien van een oor. Een handvat heeft een veel rechtere vorm en zit alleen aan de bovenzijde van de beker vast. |
2. Twee oren/handvatten
Er zijn bekers verkrijgbaar met twee oren of handvatten (grepen), de grootte er van verschilt. Grote en dikke grepen zijn vaak gemakkelijker vast te houden. Daarnaast bestaan er bekers met afneembare of vervormbare grepen die op de stand van de vingers zijn aan te passen. Door de beker met twee handen vast te houden wordt het gewicht van de beker met inhoud verdeeld over beide armen. De kunststof bekers zijn veel lichter in gebruik en dus bij beperkte kracht in de armen een mogelijke oplossing. |
4. Dubbelwandig
Deze beker heeft een dubbele wand, waardoor koude dranken langer koel en warme dranken langer warm blijven. Dit soort beker wordt ook wel een thermobeker genoemd. Dubbelwandige bekers zijn er ook in glazen uitvoering.
Deze beker heeft een dubbele wand, waardoor koude dranken langer koel en warme dranken langer warm blijven. Dit soort beker wordt ook wel een thermobeker genoemd. Dubbelwandige bekers zijn er ook in glazen uitvoering.
5. Verzwaard
Een verzwaarde beker is vaak voorzien van een extra dikke bodem, deze kan met verschillende materialen zijn verzwaard. Ook deze bekers kunnen van zowel porselein als kunststof zijn gemaakt.
Een verzwaarde beker is vaak voorzien van een extra dikke bodem, deze kan met verschillende materialen zijn verzwaard. Ook deze bekers kunnen van zowel porselein als kunststof zijn gemaakt.
6. Drinktuit
Er bestaan bekers met een afneembare drinktuit van porselein en van kunststof. Een drinktuit is een deksel met tuit. Het deksel sluit de beker volledig af. De aanwezigheid van het deksel en de tuit met een beperkte opening verkleinen de kans op knoeien tijdens het drinken. De gebruiker hoeft bovendien het hoofd niet naar achteren te buigen om alle vloeistof uit de beker te kunnen drinken doordat er voldoende ruimte is voor de neus. Daarnaast is de kans op verslikken kleiner bij het drinken uit deze beker. De bekers zijn verkrijgbaar met één, twee en zonder oren. |
7. Anti-lek
Een beker met een anti-leksysteem heeft een speciaal deksel waaraan wordt gedronken. De beker is zo gemaakt dat er geen vloeistof onbedoeld uit de beker lekt, zoals bij omvallen of te schuin houden. |
8. Slokregulator
Een beker met slokregulator bestaat uit twee reservoirs. In het grote reservoir kan maximaal 250ml drinken worden opgenomen. Het kleine reservoir biedt ruimte voor 3 tot 15ml drinken, dit kan door de gebruiker worden ingesteld. Wanneer de beker wordt neergezet zal het kleine reservoir zich vanzelf vullen, dit gebeurt binnen enkele sconden. Als een slok uit de beker wordt genomen dan wordt uit het kleine reservoir gedronken, de slok is dus nooit groter dan vooraf is ingesteld. |
9. Doseerbaar
Op de beker is een maataanduiding aangebracht. Dit zorgt ervoor dat de hoeveelheid drinken kan worden gedoseerd en gecontroleerd. De structuur aan de buitenkant van de beker is vaak grof of met ribbels en zorgt ervoor dat de beker goed is vast te houden en niet uit de hand glijdt. De beker is geschikt voor warme en koude dranken. |
10. Neusuitsparing
Een beker met neusuitsparing is ongelijk aan de bovenkant. Sommige bekers hebben een schuine bovenkant, bij andere lijkt er een hap uit genomen te zijn. |
TOEPASSINGEN:
Verminderde kracht
Door de beker met twee handen vast te houden verdeelt de gebruiker het gewicht van de beker met inhoud over beide armen. De kunststofbekers zijn veel lichter in gebruik en dus bij beperkte kracht in de armen een mogelijke oplossing.
Vergroeiing handen
Bekers met een handvat kunnen geschikt zijn voor mensen die het oor van een gewone beker niet goed met de hand(en) kunnen omsluiten. Ook bekers zonder greep kunnen een oplossing zijn als de gebruiker de beker met beide handen kan omsluiten.
Verminderd gevoel
Bekers met grote, dikke grepen zijn gemakkelijker vast te houden, de grepen kunnen oren of handvatten zijn. Een beker met twee grepen kan helpen voorkomen dat de beker uit een van de handen glipt. Dubbelwandige bekers kunnen helpen voorkomen dat de gebruiker zich brand als de buitenkant van de beker zondat dat deze dit merkt.
Coördinatieproblemen en tremor
Voor mensen met coördinatieproblemen en/of tremors kan een verzwaarde beker een geschikte keuze zijn. De relatief zware beker zorgt er voor dat de spieren in hand en armen zich moeten aanspannen waardoor de hand en arm (en dus de beker) beter onder controle te houden zijn. Ook een anti-lek beker of beker met drinktuit kan morsen worden voorkomen.
Slikproblemen
Een beker met slokregulator kan geschikt zijn voor mensen die zich regelmatig verslikken. Deze speciale beker voorkomt dat er per slok meer drinken wordt ingenomen dan doorgeslikt kan worden. Ook een beker met drinktuit kan een oplossing bieden, door de drinktuit kan maar een beperkte hoeveelheid vocht de beker uit.
Te weinig of te veel drinken
Deze beker is geschikt voor mensen waarbij het nodig is om de hoeveelheid ingenomen vocht te controleren en/of te doseren.
Hoofd niet kunnen kantelen
Een beker met neusuitsparing kan geschikt zijn voor mensen die het hoofd niet naar achteren kunnen kantelen. wordt met de hoge zijde aan de mond gezet. De uitsparing voor de neus zorgt er voor dat het hoofd niet gekanteld hoeft te worden bij het nemen van een slok. Ook een beker met ingebouwd rietje kan een oplossing zijn, door aan het rietje te zuigen hoeft men de beker en het hoofd niet te kantelen.